سردشت

سردشت (ویکی پدیا) یکی از شهرهای کردنشین در استان آذربایجان غربی است که از سمت جنوب به استان کردستان، از سمت غرب به مرز عراق یا همان اقلیم کردستان، از سمت شمال به پیرانشهر و از سمت شرق به مهاباد محدود می‌شود. بر اساس سرشماری که در سال ۱۳۹۵ انجام گرفت جمعیت شهرستان سردشت برابر با ۶۸۱۶۵ نفر بوده ‌است. همچنین ارتفاع این سردشت از سطح دریا برابر با ۱۴۸۰ متر است. در ادامه عکس سردشت و جاهای دیدنی آن را خواهید دید.

نقشه سردشت روی گوگل مپ

نقشه روستاهای شهرستان سردشت شامل ۶ روستا می شود. نقشه ها شامل نقشه روستای آلان، نقشه روستای بریاجی، نقشه روستای باسک کولوسه، نقشه روستای گورک نعلین، نقشه روستای گورک سردشت، نقشه روستای ملکاری می شود. نقشه گردشگری سردشت توسط معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۰ تهیه شده است.

ویدیو طبیعت زیبای سردشت

دلایل نام گذاری سردشت

برخی براین باورند که سردشت (زَردَشت) از آنجا که این نام را در کُردی «زرتشت» و «زرادشتر» می ‌خوانند. عقیده دارند که سردشت از نام زرتشت گرفته شده باشد که بعد از حمله اعراب به ایران به سردشت تغییر نام پیدا کرده است. همچنین سردشت می‌ تواند از دو قسمت (سر) و (دشت) باشد که به معنی دشتی است که تا رودخانه زاب ادامه دارد.

پیشینه تاریخی

سردشت قبل از اسلام در ضلع شمال غربی شهر کنونی در کنار چشمه آبی بزرگ قرار داشته و مدتی به نام «نیزه رو» نامیده می‌شد و دارای پنج برج و با روی محکمی بوده که آثار آن هنوز پیداست.

 سردشت یکی از مناطق تاریخی و باستانی است که هنوز آثار متعددی از آن شناسایی نشده و دست نخورده مانده یا به غارت رفته ‌است. در نزدیکی سردشت آثار قلعه‌ای مربوط به دوره اشکانیان به نام (وارش قاضی آوا) وجود دارد.

عکس سردشت

بمباران شیمیایی

نیروی هوایی عراق از ۷ تیر۱۳۶۶ با استفاده از بمب ‌های شیمیایی در چهار نقطه پرازدحام شهر سردشت (از توابع استان آذربایجان غربی) انجام شد. در این حمله ۱۱۰ نفر از ساکنان غیرنظامی شهر کشته و ۸۰۰۰ تن دیگر نیز در معرض گازهای سمی قرار گرفتند و مسموم شدند.

بمباران شیمیایی سردشت

جغرافیا

سردشت در دامنه کوه گرده سور (Gerde Sûr) گسترده شده ‌است، کوهستان‌ های قندیل در شمال غربی سردشت قرار دارند. سردشت از شمال با پیرانشهر، از شرق با مهاباد و بوکان و از جنوب شرق با بانه در استان کردستان همسایه ‌است. سردشت از غرب با شهرهای رانیه و قلعه دیزه و استان اربیل (هولیر) و از جنوب با شهر سلیمانیه و شهر شارباژیر و ماوت در استان سلیمانیه همسایه ‌است. همچنین سردشت دارای ۱۰۰ کیلومتر مرز با کردستان عراق می‌باشد. عکس سردشت را در زیر می توانید مشاهده کنید.

منطقه سردشت کوهستانی، ناهموار پوشیده از جنگل با وسعت ۱۶۶۰ کیلومتر مربع می‌باشد.

آبشار شلماش سردشت

از کوه‌های مرتفع منطقه سردشت می‌توان به اسامی زیر اشاره کرد:

• بلفت
• هوینه مال (جنوب روستای قلعه ره ش)
• زه ردکه (در منطقه آلان)
• سه ری گوم (پشت شهر میرآباد)
• ترخان
• ابراهیم جلال
• کوه نستان
• لندی شیخان
• داشان قلعه
• کاسه بردین
• حاجی ابراهیم
• برده سپیان
• مردم

آبشار شلماش سردشت از نمایی دیگر

زبان مردم سردشت

مردم سردشت به زبان کردی سورانی و با لهجه مکریانی (مُکُریانی) صحبت می‌کنند. البته مردم منطقه سردشت نیز با لهجه مکریانی خود تکلم می‌کنند. زبان کردی سورانی و قرابت‌های همسان با سورانی هولیر در استان اربیل و سورانی بابانی استان سلیمانیه در کردستان عراق دارد. مکریان نام امارت تاریخی است که پیش از قانون جدید تقسیمات کشوری به منطقه‌ای در شمال غربی ایران گفته می‌شد که شامل شهرستان‌های تکاب، بانه، سقز، شاهین دژ، بوکان، سردشت، اشنویه، مهاباد و پیرانشهر و نقده می‌شد. البته منطقه رانیه و پژدر و قلادزه را نیز به لحاظ قرابت زبانی و فرهنگی نیز جزء مکریان به حساب می‌آیند.

جمعیت

ژاک دمورگان فرانسوی در سال ۱۲۸۶ که طی یک سفر توریستی از شهر سردشت دیدن کرده، جمعیت این شهر را ۱۵۰۰ نفر ذکر کرده ‌است. در نخستین سرشماری در سال ۱۳۳۵ خورشیدی جمعیت این شهر ۲٫۶۴۵ بوده و در سال ۱۳۵۵، جمعیت آن به ۱۰۲۰۷ نفر رسیده که نسبت به دوره ی قبل ۸۹/۵ درصد، رشد داشته ‌است. بر اساس نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۰ جمعیت شهر سردشت با ۸۱/۱ رشد به ۴۱۲۳۰ افزایش یافته‌ است.

مکان‌های گردشگری سردشت

از امکان تاریخی و گردشگری سردشت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

جاذبه گردشگری رودخانه زاب

رودخانه زاب به طول ۴۰۰ تا ۴۴۰ کیلومتر که از کوه‌های کردستان سرچشمه می‌گیرد و به طرف مغرب ایران خارج از مرز در کشور عراق به رود دیاله و سد دوکان و سپس به دجله می‌پیوندد. عکس سد سردشت را در زیر مشاهده می کنید.

شاخه‌ای از زاب صغیر (که لوی) از کوه‌های شمال غرب پیرانشهر (سیاه کوه با ارتفاع ۳۵۷۸ متر) شروع شده و ضمن دریافت آب از شعباتی مانند لاوین، بادین وارد تنگ گرژال می‌شود آنگاه در دشت که لوی ۶ کیلومتری سردشت جریان پیدا می‌کند آنگاه از زیر پل فلزی (سردشت- مهاباد- بانه) عبور می‌کند و در پیچ و خم کوهستان جریان پیدا می‌کند و شعبات دیگری مانند چم شلماش و رزگه را دریافت می‌کند و آنگاه مرز بین ایران و عراق را در منطقه آلان تشکیل می‌دهد؛ و بعداً به نام چم تیت وارد خاک عراق شده و سپس با دریافت شعبات مهم دیگر به دریاچه دکان عراق می‌ریزد و به دجله می‌پیوندد.

جاذبه گردشگری پل قلاتاسیان

یکی از پل‌های موجود بر رودخانه زاب صغیر پل قلا تاسی یا قلاتاسیان است که به مرور زمان و همچنین بالا آمدن آب موجب تخریب لایه‌های سست سطحی آن شده طول پل شمالی- جنوبی است و در حقیقت به استثنای یکی از ستون‌های شمالی سنگ چینی که ملاط ان تقریباً از پایه شروع شده بقیه ستون‌ها را رنگ‌های طبیعی طرفین پل که ناشی از شیب تند کوهستانی و آخرین دامنه آن است با سه ستون سنگی نیمه تمام طبیعی که هر کدام با سنگ چینی محکم پایه‌های اصلی پل را تشکیل می‌دهند ساخته شده‌ است. عکس پل قلاتاسیان سردشت را در زیر مشاهده می کنید.

این پل بر سر راه قدیمی میر آباد به مهاباد در قسمت شمالی رودخانه زاب کوچک بنا شده نزدیکترین روستا به پل قلاتاسیان از سمت غربی روستاهای نبی آوا و موسالان است. احتمالاً این پل در اواسط قرن سیزدهم هجری و به دستور شیخ مولانا از مریدان شیخ یوسف الدین برهان بنا شده باشد و به گفته‌ای به پل مولانا نیز شهرت دارد.

پل قلاتاسیان

جاذبه گردشگری گرمابه ی بیستون

حمام قدیمی (گرمابه ی بیستون) در داخل شهر که به دستور زمان عزیزخان مکری سیاستمدار کُرد در دوره قاجار ساخته شده‌ است.

محوطه‌ های تاریخی متعدد که هنوز در سطح ناحیه شناسایی و کشف نشده ‌اند، را می‌توان به عنوان بستر و زمینه ساز رشد و شکوفایی ناحیه در زمینه‌های مختلف اجتماعی و اقتصادی و توریستی دانست؛ با ذکر این اوصاف باید گفت که سردشت قابلیت تبدیل به منطقه نمونه گردشگری را دارد.

جاذبه گردشگری آبشار شلماش

آبشار شلماش در سردشت که فرزند خروشان طبیعت غرب ایران محسوب می شود در روستای شلماش قرار دارد و برای رسیدن به آن می بایست خودتان را به سمت روستای شلماش برسانید تا پس از گذر از جاده های جنگلی و تماشایی که پیش روستان است به این آبشار جذاب و دیدنی برسید. ارتفاع آبشار شلماش در سردشت به ۵۰ متر می رسد و در دره ای سرسبز و کنار جنگل های این منطقه پراکنده جا خوش کرده است.

ویدیو آبشار شلماش سردشت

زمانی که به بازدید از آبشار شلماش در سردشت می روید خواهید دید که این آبشار از ۳ طبقه تشکیل شده اند و به موازات یکدیگر و پشت سرهم نیز قرار گرفته اند. برای بازدید از تمام آن ها می بایست پیمودن ۳۸۰ پله را به جان بخرید تا از تمام قسمت آن ها بتوانید بازدید کنید.

آبشار شلماش

محله هایی در بالای آبشار شلماش قرار دارد که می تواند برایتان بسیار جالب باشد. این آبشار در نتیجه ی جوش و خروش رودخانه زاب کوچکی است که بر روی گسل بزرگی در مسیر فرعی روستای آلمان و شلماش نیز قرار گرفته است.

جاذبه گردشگری چشمه گراوان

شهر سردشت منطقه ای بسیار زیبا و دیدنی است که اگر به سمت آن سفر کردید باید از این موضوع مطمئن باید که هر کدام از جاذبه های این منطقه برای خودش دنیایی از زیبایی و جذابیت می باشد. چشمه کانی گراوان یکی دیگر از جاذبه های زیبای این منطقه است که اگر بازدید از آن بعد از آبشار شلماش خالی از لطف نیست. این چشمه غنی آب معدنی در فاصله ۳۰ کیلومتری آبشار شلماش در سردشت قرار گرفته که دارای میزان قابل توجهی از املاح محلول در آب خود نیز می باشد. آبی که درون این چشمه قرار دارد از خواص درمانی به خصوصی برخوردار است و برای امور زیبایی پوست کاربرد بسیاری دارد.

اگر کمی در امتداد این چشمه حرکت کنید صدای جوشیدن آب را به وضوح در آن احساس خواهید کرد، یک رودخانه کوچک به نام زاب از کنار این چشمه می گذرد که در فصل بهار یکی از پرآب ترین رودخانه های منطقه به شمار می رود.

چشمه گراوان

علت نام گذاری این چشمه به گراوان هم این است که اهالی این منطقه در زبان کردی به آب سخت و سنگین گراوان می گویند، از همین رو به دلیل املاحی که در آب این چشمه وجود دارد نام این چشمه گراوان شده است.

جاذبه گردشگری بازار و گمرک

سردشت دارای سه بازارچه فعال مرزی قاسم رش، کیله و بیژوه در منطقه آلان است؛ که از طریق گمرک قضایی و بازارچه کیله در سال ۱۳۸۹ ۵۷ میلیون دلار کالا صادر شده ‌است. سردشت مبدأ صدور کالاهای خارجی به بازارچه‌ها و پاساژهای شهرهایی چون بانه، مهاباد و پیرانشهر و حتی ارومیه، می‌باشد. جالب توجه اینکه این در شهرهای مذکور کالاها با قیمت‌های گزاف تر فروخته می‌شوند ولی در شهر سردشت با قیمت نازل می‌توان آن‌ها را خرید.

همچنین سردشت دارای گمرک و مرز زمینی کیله با کردستان عراق می‌باشد که درحال تبدیل شدن به مرز بین‌المللی است. فاصله سردشت از طریق راه آسفالته با مرز ۱۴ کیلومتر و فاصله هوایی سردشت با نقطه صفر مرزی کیله ۸ کیلومتر می‌باشد، و فاصله سردشت با قلادزه (قلعه دیزه) ۳۵ کیلومتر و با رانیه ۶۵ کیلومتر و با هولیر (اربیل) ۲۰۰ کیلومتر می‌باشد. با افتتاح مرز بین‌المللی کیله، سردشت به دروازه ترانزیت ایران در شمال غرب به کردستان عراق، ترکیه، سوریه و حوزه مدیترانه تبدیل می‌شود.

راه و ترابری

شهر سردشت دارای جاده مستقیم با شهرهای بوکان، ارومیه، مهاباد، بانه و پیرانشهر می‌باشد است که البته جاده بوکان به طول ۱۰۵ کیلومتر شوسه و فقط ۵۵ کیلومتر از سمت بوکان، آسفالت بوده و بزودی قرار است کامل آسفالته بشود. سردشت دارای جاده آسفالته مناسب با کشور عراق و اقلیم کردستان عراق می‌باشد.

سردشت

فاصله سردشت با اولین شهرها در اقلیم فدرال کردستان عراق و مناطقی مهم از ایران به صورت زیر است:

ترمینال سردشت دارای سرویس‌های منظم روزانه به شهرهای بوکان، ارومیه، مهاباد، نقده، پیرانشهر، اشنویه، مراغه، تبریز، تهران، سقز، و بانه می‌باشد.

معرفی محصولات ارگانیک سردشت

با توجه به آب و هوای ویژه سردشت در فصول مختلف سال در کوه های اطراف آن پوشیده از درختان سرسبز بلوط است. و همچنین از پوشش گیاهی بسیار خوبی برخوردار است. در ادامه عکس محصولات ارگانیک سردشت را مشاهده می کنید.

همین آب و هوای ویژه و پوشش گیاهی آن باعث شده که دارای میوه های ارگانیک همچون انگور سیاه، سماق، انجیر، گردو و بادام باشد.

انگور سیاه سردشت

به دلیل تنوع گل و گیاه سردشت زنبورداری در آن رواج دارد و این شهرستان دارای عسل طبیعی و ارگانیکی است که در ایران نمونه آن بسیار کم پیدا خواهد شد. از انواع عسل می توان به عسل سماق، عسل گون و عسل چند گیاه اشاره کرد.

پیشنهاد می کنیم مقاله معرفی محصولات ارگانیک سردشت را مطالعه کنید.