هزاران سال است که از عسل برای مصارف دارویی استفاده می شود. اثرات مفید عسل، به ویژه فعالیت ضد میکروبی عسل، عسل را به عنوان گزینه ای مفید برای درمان زخم های مختلف نشان می دهد. عسل حاوی مقادیر زیادی کربوهیدرات، لیپید، اسیدهای آمینه و پروتئین است. ویتامین و مواد معدنی موجود در عسل نقش مهمی در ترمیم زخم دارند. از آنجا که زنبورها مواد مغذی گیاهان مختلف و متنوعی را جمع میکنند، عسل های تولید شده نیز ترکیبات مختلفی دارند. بنابراین انواع مختلفی از عسل دارای ارزش دارویی مختلفی هستند که منجر به تاثیرات مختلفی در ترمیم زخم می شوند. این مقاله مکانیسم ها و خواص درمانی عسل در درمان زخم را روشن می کند.
مکانیسم های عملکرد عسل در ترمیم زخم ها بیشتر به دلیل پراکسید هیدروژن، اسمولاریته بالا، اسیدیته، فاکتورهای غیر پراکسید، اکسید نیتریک و فنل است. مطالعات آزمایشگاهی و آزمایشات بالینی نشان داده است که عسل باعث از بین بردن اتولیتیک می شود، رشد بافت های زخم و فعالیت های ضد التهابی را تحریک می کند. بنابراین روند بهبود زخم را تسریع می کند. عسل در از بین بردن آلودگی میکروبی، کاهش ناحیه زخم، ارتقای مجدد اپیتلیالیزاسیون موثر است.
چگونه عسل بر روی زخم ها استفاده می شود؟
متخصصان مراقبت از زخم از عسل درجه پزشکی برای بهبود زخم های مزمن و سایر آسیب ها استفاده می کنند.
آیا عسل برای بهبودی موثر است؟
عسل یک ماده شیرین است که نشان داده شده است دارای اجزای زیست فعال است که می تواند به بهبود زخم کمک کند.
خواص ضد باکتری و تعادل pH عسل
عسل دارای خواص ضد باکتری و تعادل pH است که باعث ترشح اکسیژن و ترمیم کننده های زخم می شود. pH اسیدی باعث بهبود زخم می شود. عسل دارای pH اسیدی بین 3.2 تا 4.5 است. هنگامی که روی زخم ها اعمال می شود، pH اسیدی خون را ترشح می کند تا اکسیژن آزاد کند، که برای بهبود زخم مهم است.
شکر اثر اسمزی دارد. قندی که به طور طبیعی در عسل وجود دارد، باعث بیرون کشیدن آب از بافت های آسیب دیده می شود. این کار تورم را کاهش می دهد و جریان لنفاوی را برای بهبود زخم ترغیب می کند. شکر همچنین آب را از سلولهای باکتریایی خارج می کند که می تواند از تکثیر آنها جلوگیری کند.
اثر ضد باکتری عسل ثابت شده است که عسل بر روی باکتری هایی که معمولاً در زخم ها وجود دارند مانند استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی سیلین (MRSA) و انتروکوک های مقاوم به وانکومایسین (VRE) اثر ضد باکتری دارد. بخشی از این مقاومت ممکن است از طریق اثرات اسمزی آن باشد.
پیشنهاد می کنم مقاله خواص عسل برای پوست را نیز مطالعه نمایید.
عسل و انواع زخم ها
متخصصین ترمیم زخم از عسل برای درمان انواع زخمهای زیر استفاده کرده اند:
- زخم های ناشی از تروما و آسیب دیدگی
- زخم های افراد مسن
- زخم های سالمندان مانند زخم بستر
- زخم های دیابت به ویژه در پاهای افراد دیابتی
- زخم های سرد (زخم تب خال)
- زخم های سوختگی
- زخم دستگاه گوارش
محققان نتیجه گرفتند که عسل برای درمان سوختگی هایی با ضخامت جزئی و زخم های پس از عمل عفونی، بهتر از بسیاری از درمان های معمول است.
انواع زخم
یک زخم می تواند خارجی یا داخلی باشد. بسیاری از زخم های حاد در اثر ابزار خارجی مانند ابزارهای مکانیکی، اشعه حرارتی، اشعه ماورا بنفش یا پرتودرمانی (اشعه گاما) ایجاد می شوند. از طرف دیگر، زخم های مزمن (زخم پا، زخم دیابتی، زخم فشاری) عمدتاً ناشی از مشکلات داخلی در گردش خون است. گردش خون ناکافی مواد مغذی لازم را از بافت می گیرد و سیتوکین های پیش التهابی را تقویت می کند و منجر به زخمی شدن بافت ها می شود.
مراحل ترمیم زخم
روند ترمیم زخم به طور کلاسیک به 4 مرحله تقسیم می شود: هموستاز (ثانیه به دقیقه)، التهاب (3-5 روز)، تکثیر (4-14 روز) و بازسازی (8 روز تا 1 سال).
هدف از مراقبت از زخم این است که ابتدا باکتری ها و میکروب های زخم برداشته شود، سپس بهترین محیط ممکن برای تسهیل ترمیم زخم فراهم شود. کنترل باکتریای زخم یکی از مهمترین جنبه ها در اطمینان از بهبود یک محیط بهینه است.
عسل در مراقبت از زخم
مطالعات حیوانی در سطح بافت شناسی نشان داده است که عسل باعث تسریع در ترمیم زخم می شود. در خرگوشهایی که زخمهای پوستی دارند، هنگامی که بافت زخم از نظر بافت شناسی بررسی شد، عسل باعث کاهش تورم، کاهش التهاب، کاهش نکروز، بهبود اپیتلیالیزاسیون و بهبود انقباض زخم شد. در موشها، استفاده از عسل همچنین ترمیم سریع زخم را در زخمهای پوستی در سطح بافت نشان داد.
عسل روی زخم های مزمن
خاصیت ضد باکتریایی عسل در مورد استفاده از درمان زخم با عسل مورد توجه قرار گرفته است. با این حال، مهم است که درک کنیم عسل جایگزین آنتی بیوتیک ها نیست. استاندارد مراقبت فعلی حکم می کند تا زمانی که زخم آلوده نباشد، استفاده از آنتی بیوتیک در پیشگیری توصیه نمی شود. حمایت کمی از آنتی بیوتیک های پیشگیری با بهبودی سریع انجام می شود.
به همین دلیل، خاصیت ضد باکتری به تنهایی ممکن است اثرات مفید نداشته باشد. بیشتر در شرایط آزمایشگاهی برای شناسایی سایر اجزای عسل که در خواص ضد باکتری، از بین بردن و ضد التهاب نقش دارند، باید مطالعات و تحقیقات حیوانی انجام شود. این ممکن است دلیل بیشتری را برای تنوع بین انواع مختلف عسل روشن کند و منجر به استاندارد شدن نوع عسل مورد استفاده در درمان شود.
برای مطالعه بیشتر مقاله خواص عسل و زردچوبه برای زیبایی پوست را نیز بخوانید.
چگونه از عسل برای درمان زخم ها استفاده کنیم؟
برای زخم های شدید، بهتر است پزشک یا پرستار مراقبت از زخم نحوه استفاده از عسل را برای اولین بار به شما نشان دهند. دلیل این امر آنست که میزان عسل و نحوه استفاده از پانسمان می تواند بر میزان ترمیم زخم موثر باشد.
نکاتی برای استفاده از عسل روی زخم ها
اگر از عسل بر روی زخم ها در خانه استفاده می کنید، در اینجا چند نکته کلی برای استفاده آورده شده است.
- همیشه با دستها و تمیز کننده های پاک مانند گاز استریل و پنبه های بهداشتی زخم را تمیز کنید.
- ابتدا عسل را روی گاز استریل یا پنبه بزنید و سپس پانسمان را به پوست بمالید.
- یا از پانسمان های آغشته به عسل که در بازار وجود دارد استفاده کنید.
- یک پانسمان خشک و تمیز روی عسل قرار دهید. پانسمان خشک می تواند نوارهای گاز استریل یا یک باند چسب باشد.
- هنگام تخلیه زخم از پانسمان، پانسمان را تعویض کنید.
- دستان خود را پس از پانسمان زخم بشویید.
انواع عسل استفاده شده بر روی زخم ها
در حالت ایده آل، فرد باید از عسل درجه پزشکی استفاده کند که استریل شده و بنابراین احتمال واکنش های سیستم ایمنی بدن کمتر است.
عوارض احتمالی عسل برای زخم ها چیست؟
گاهی ممکن است عسل یا ظرف آن آلوده شود، یا ممکن است فردی واکنش آلرژیک داشته باشد. گاهی اوقات، این مربوط به گرده زنبور عسل است که به طور طبیعی در عسل وجود دارد.
برای مطالعه بیشتر مقاله خواص عسل برای معده را نیز بخوانید.
علائم آلرژی عسل در درمان زخم عبارتند از:
- سرگیجه
- تورم شدید
- حالت تهوع
- سوزش یا سوزش پس از استفاده موضعی
- مشکل تنفس
- استفراغ
اگر این علائم را داشتید، پوست خود را از عسل پاک کنید و به دنبال مراقبت های پزشکی باشید. تا زمانی که با پزشک صحبت نکنید، عسل را دوباره استفاده نکنید.
خطرات عسل خام برای زخم
برخی از محققان نگرانی هایی را در مورد استفاده از عسل خام، که از لانه زنبوری و بدون فیلتر ساخته شده است، برای درمان زخم ابراز کرده اند. آنها معتقد هستند با استفاده از این نوع عسل خطرات بیشتری برای عفونت وجود دارد.
نشان داده شده است که عسل درجه دار روی زخم ها به افرادی که زخم های مزمن و غیر قابل بهبودی دارند کمک می کند. عسل طبی دارای خواص ضد باکتری، ضد التهاب و حتی ضد بو است که می تواند به افراد مبتلا به زخم های مزمن کمک کند. همیشه باید قبل از استفاده از این نوع عسل با پزشک مشورت کنید.
نتیجه گیری
عسل در درمان زخم، به ویژه در مراقبت از زخم های سوختگی، به طور گسترده ای مورد توجه قرار گرفته است. از دوران باستان، عسل در فرهنگ های مختلف توسط انسان به عنوان غذا و دارو استفاده می شده است. تحقیقات بر روی خاصیت ضد باکتری عسل به عنوان یک علت متمرکز شده است. عسل به دلیل دارا بودن مقدار زیاد قند، رطوبت ساز است، به این معنی که دارای اثر کم آبی و مهار کننده رشد باکتری است. مطالعات نشان داده است که خواص ضد باکتریایی عسل پیچیده تر از فقط قند زیاد است. عسل حاوی گلوکز اکسیداز است، آنزیمی که گلوکز را به پراکسید هیدروژن تبدیل می کند، که به برخی از خواص ضد باکتری آن کمک می کند. خاصیت ضد باکتریایی عسل بسته به منبع گل متفاوت است.